نگاهی بە وضعیت روانی نوجوانان و جوانان ایران از منظر جامعەشناسی و روانشناسانە

همچنین بخوانید

نگاهی بە وضعیت روانی نوجوانان و جوانان ایران از منظر جامعە شناسی و روان شناسانە

 

نوجوانی از مهمترین مراحل رشد و تکامل انسان میباشد که ویژگی های ان میتواند در بروز انواع اختلالات روانی بزهکاری و سو مصرف مواد مخدر و بیماری های روانی باشد . باتوجه به افزایش نوجوانان در ساختار جمعیتی ایران شناخت عمیق این قشر از اجتماع که مهمترین قشر نیز میباشد برای برنامه ریزی و کنترل اختلالات حائز اهمیت میباشد.

سلامت روان در عصر حاضر یا به تعبیری در جهان صنعتی ، با چالشهای زیادی همراه میباشد ، بطوری که انسان امروزی  (مدرن )سردرگم و در پی پیدا کردن راهی برای گشودن بحرانهای روحی و روانی است که با دستیابی و شناخت برای نسلهای اینده سلامت روانی و سر زندگی را به یادگار ببرد.

قبل از اینکە به بررسی وضعیت روانی نوجوانان و جوانان در جامعه بپردازیم لازم است که تعریفی از سلامت روان ارائه نماییم تا بیشتر با این مقوله ی مهم  که امروزه بیشتر از هر موضوعی بدان پرداخته شده ولی تا حدودی هم در جامعه ی ایران کمتر بدان بصورت عملی پرداخته شده است.

تعریف سلامت روانی:با توجه به تعریف سازمان جهانی بهداشت اینکونه تشریح شده ست که:به کیفیت زندگی یک فرد که میتواند توانایی های خود را شناسایی کرده و با استرسور و استرسهای ناشی از انها به راحتی کنار بیایید، فرد سالم باید از لحاظ روانی بتواند به راحتی کار کند، فکر کند و با جامعه کنار بیایید و با شرایط موجود سازگار گردد.

همچنین سازمان جهانی بهداشت اعلام نموده که اگر در عصر حاضر سلامت روان اجتماع مورد اهمیت قرار نگیرد بیماری های روانی در سال ۲۰۳۰ جز شایعترین بیماری های جهان خواهند بود که در این میان سهم نوجوانان و جوانان به مراتب بیشتر و کارکرد بدتری بر تمامی جوانب یک حامعه خواهد گذاشت چه از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی که امکان پیشرفت این جامعه را با مشکلات و بحرانهای جدی روبه رو خواهد نمود.

بر اساس امارهای انجمن روانپزشکان ایران حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد نوجوانان و جوانان مشکلات روان پزشکی و روانشناختی دارند این بدین معنا نیست که ۷۰ یا ۸۰ درصد مابقی از سلامت روان خوبی برخودار هستند.

سلامت روان یعنی انسان بتواند از توانایی و قابلیت های خود استفاده کرده و ارتباط مناسبی را با دیگران برقرار کند و در واقع سلامت  توانایی موجودیت یک زندگی  بدون تنش های شدید است.

معمولا بیشترین سنی که نوجوانان و جوانان دچار بحران می شوند سنین بلوغ است مخصوص در این سنین شیوع اختلالات روانی در مردان بیشتر مشاهده میشود. بنابراین دوره دبیرستان بیشترین مشکلات روانی به سراغ نوجوانان می آید لذا توجه به این دسته از بحران ها می تواند نقش مهمی را در ایفای سلامت روان آنها ایجاد کند.

در خصوص شایع ترین اختلالات روانی جوانان کشور دو اختلال عمده در نوجوانان و جوانان وجود دارد، اختلالات ایذایی رفتاری و اختلالات هیجانی. افسردگی زیر مجموعه اختلالات هیجانی است اما اختلالات ایذایی رفتاری بسیار بیشتر نمود داشته و حتی شایع تر است. مقابله کردن، مخالفت کردن همراه با پرخاشگری از جمله اختلالات ایذایی رفتاری است.

شایع ترین اختلال در جوانان رفتارهای ایذایی است مخصوصا در پسران که بیشتر باپرخاشگری خود را آشکار می کند اما در دختران بیشتر اختلالات هیجانی مشاهده می شود. موضوع افسردگی در جوانان از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که افسردگی زیر بنای بسیاری از اختلالات رفتاری دیگر است.

 

تهدید سلامت روان اجتماع با انزوا و درون گرایی:

گوشه گیری و انزوا در میان افراد مخصوصا نوجوانان و جوانان از جمله تهدید های مهم برای سلامت روان اجتماع میباشد و در سالهای اخیر هم این شرایط نسبتا رو به افزایش  گذاشته است . درون گرایی و گوشه گیری در بین نوجوانان  بدان معناست که نوعی بیگانگی مدنی به وجود امده است و هر کس در کنج تنهایی مشغول انجام کاری میباشد و از محیط و پیرامون خودش به نسبت بی خبر است . بی خبر از اینکه چه میگذرد و چه اتفاقاتی در حال وقوع میباشند و همین وضعیت که  مورد بحث ماست امروزه گریبانگیر نوجوانان و جوانان ایران میباشد .در سطور بعدی به دلایل  شکل گیری این وضعیت و همچنین وضعیت روانی که در اثر وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و … به وجود امده ست بیشتر خواهیم پرداخت .

 

بررسی موضوع سلامت روان از نگاه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی:

از لحاظ اجتماعی بخواهیم بررسی کنیم فرد نوجوان یا جوان در محیطی زندگی میکند و پرورش میابد که تابع شرایط فرهنگی ، قانونی و سیاسی  حکومت حاکم میباشد که این مهم تحت نظارت اموزش و پرورش،خانوادە، گروه همسالان و تحت تاثیر دیگر خرده فرهنگ هاست. بطور کلی اگر بخواهیم جامعه کنونی ایران را از لحاظ اجتماعی در رابطه با مسائل روانی بررسی کنیم با مسایل اقتصادی شروع خواهیم کرد.

امروزه ایران از لحاظ شرایط اقتصادی در بدترین وضعیت ممکن نسبت به ۱ دهه ی اخیر قرار دارد بطور کلی مردم در منگنه ی بزرگ مشکلات اقتصادی گیر افتاده اند و بدترین شرایط روانی را میگذرانند. اما بطور اخص در رابطه  با طبقه ی مهم اجتماع یعنی نوجوان و جوان ،این نیروی بالقوه ی اقتصادی ،اجتماعی و عامل پیشرفت و ترقی بیشتر رو به افول است و مشکلات اقتصادی و بیکاری این طبقه را با چالشهای بزرگ روبه رو کرده که در اینجا تنها به کارکردهای روانی ان خواهیم پرداخت.

نوجوانی و جوانی که غرق در مشکلات اقتصادی میباشد و تامین  شرایط اولیه زندگی محروم است دچار یک سر خوردگی ناشی از ناکامی که نباید باشد میشود بنابر این همین ناکامی باعث گوشه نشینی  شیوع اختلالات خلقی – رفتاری ، اضطراب اینده، افسردگی ، گرایش به مواد مخدر و گسترش خودکشی در میان این طبقه گردیده است و نتایج ان را هم شاهد هستیم.

انسان در ایران تنها در اولین روز های  زندگی اش به عنوانی انسانی  آزاد شناخته میشود و ازمفهوم انسان ذاتا ازاد تاکنون هم بی بهره بوده است. همانطور که در سطور بالا اشاره نمودیم شرایط اجتماعی یکی از دلایل شیوع اختلالات روانی در جامعه می باشد. در واقع هر انسانی دارای حقوقی انسانی که حق اساسی ان است  یعنی ازاد بودن در بیان برخوردار است. بیان اینکه حرفش را همانطور که میخواهد بزند و ازادی بیان از حقوق اساسی  هر انسانی است که در ایران چیزی به نام ازادی بیان و اندیشه  برای نوجوان و جوان وجود ندارد. چون ازادی اندیشه تهدیدی علیه امنیت ملی میباشد و باز هم یک سر خوردگی  دیگر .

ازادی نوع پوشش: جامعه مذهبی ست و نوجوان و جوان مملکت باید حجابش را رعایت کند که بیشتر این موضوع  به نسبت دختران این سرزمین میباشد .

رواج فحشا در جامعه : در عصر امروز ایران فحشا و فساد به عنوان ۲ مشکل اساسی  وضعیت روانی نوجوانان رو تحت تاثیر فراوان قرار داده ست و طوری که منشا افزایش اختلالات افسردگی، اضطرابی و افزایش مصرف مواد مخدر شده است.

نوجوان ایرانی  امروزی در یک برهه از تاریخ این سرزمین به سن ۱۴+سالگی رسیده که دیگر نهادی به نام خانواده برایش ناآشناست و حتی تعریفی از خانواده ندارد. در حقیقت یکی از بزرگترین نهادهای ساپورتیو را از دست داده است.

بنیانهای ‌خانواده که مهمترین رکن اجتماع سالم میباشد در ایران از بین رفتە است، بدین معنا که خانواده به عنوان مهمترین نهاد که در افزایش سلامت روان امروزه کاملا فروپاشیده ، روابط بین افراد خانواده ، بین قدرت حاکم خانواده با دیگر اعضا، همه و همه در حال فروپاشیدگی ست و نوجوان از هیچ گونه ساپورت روانی برخوردار نیست. بنابراین دوبارە انزوای نوجوان و جوان  به عنوان یک کاتالیزور قوی موجب راکد ماندن این قشر میگردد.

اگر بخواهیم از نگاهی سیاسی هم به قضیه ی نوجوان و جوانان نگاه کنیم  باید اشاره ای به دولت حاکمه ی دیکتاتوری انداخت که یک عامل پشت پرده اما قویا باعث ایجاد جامعه ای ناسالم از لحاظ روانی گردیدە است. حاکمیتی دیکتاتوری که اساس سیاست ان  سرکوب انرژی و شادی و تفکر نسل جوان و نوجوان ،ایجاد رعب و وحشت و ایجاد فضایی پولیسی است و با سرک کشیدن به شخصی ترین ابعاد زندگی و باز تولید سیاستی غیر سالم از طریق  نهاد های  مربوطه از اموزش و پروش و رسانه تا نوع مناسبات اجتماعی  موجب افزایش اختلالات روانی گردیده ست. بنابراین نسسل نوجوانان و جوانان را با اعتیاد به مواد و کشش های سکسی مشغول کرده ست و تفکر و اندیشه را  از انها گرفته و نهایتا در انزوا و گوشه نشینی نسبتا کامل فرو برده ست که همین شرایط ناسالم  یکی دیگر از جنبه های افزایش و شیوع اختلالات و عدم سلامت  روان  میباشد .

سخن اخر: در کل جامعه ی ایران در یک منجلاب  بد سلامت روانی فرو رفته ست و نسل نوجوان و جوان نیز ازین قاعده مستثنی نیست و حتی کارکرد و بازتاب اصلی روی این نسل از جامعه می باشد.

نوجوانانی افسرده، خشمگین، مضطرب ،گوشه نشین وناامید ساخته است. نسلی که انتظار میرفت بعداز دهه ی ۶۰ ها نسلی باشند با قدرت برای تغییر وارد اجتماع گردنند اما خلاف ان تا به الان در مدار در حال چرخش است.

 

شەھاب کاکەخزری

 

بابەتەکانی هاوشێوە

نگاهی بە وضعیت روانی نوجوانان و جوانان ایران از منظر جامعەشناسی و روانشناسانە

نگاهی بە وضعیت روانی نوجوانان و جوانان ایران از منظر جامعە شناسی و روان شناسانە

 

نوجوانی از مهمترین مراحل رشد و تکامل انسان میباشد که ویژگی های ان میتواند در بروز انواع اختلالات روانی بزهکاری و سو مصرف مواد مخدر و بیماری های روانی باشد . باتوجه به افزایش نوجوانان در ساختار جمعیتی ایران شناخت عمیق این قشر از اجتماع که مهمترین قشر نیز میباشد برای برنامه ریزی و کنترل اختلالات حائز اهمیت میباشد.

سلامت روان در عصر حاضر یا به تعبیری در جهان صنعتی ، با چالشهای زیادی همراه میباشد ، بطوری که انسان امروزی  (مدرن )سردرگم و در پی پیدا کردن راهی برای گشودن بحرانهای روحی و روانی است که با دستیابی و شناخت برای نسلهای اینده سلامت روانی و سر زندگی را به یادگار ببرد.

قبل از اینکە به بررسی وضعیت روانی نوجوانان و جوانان در جامعه بپردازیم لازم است که تعریفی از سلامت روان ارائه نماییم تا بیشتر با این مقوله ی مهم  که امروزه بیشتر از هر موضوعی بدان پرداخته شده ولی تا حدودی هم در جامعه ی ایران کمتر بدان بصورت عملی پرداخته شده است.

تعریف سلامت روانی:با توجه به تعریف سازمان جهانی بهداشت اینکونه تشریح شده ست که:به کیفیت زندگی یک فرد که میتواند توانایی های خود را شناسایی کرده و با استرسور و استرسهای ناشی از انها به راحتی کنار بیایید، فرد سالم باید از لحاظ روانی بتواند به راحتی کار کند، فکر کند و با جامعه کنار بیایید و با شرایط موجود سازگار گردد.

همچنین سازمان جهانی بهداشت اعلام نموده که اگر در عصر حاضر سلامت روان اجتماع مورد اهمیت قرار نگیرد بیماری های روانی در سال ۲۰۳۰ جز شایعترین بیماری های جهان خواهند بود که در این میان سهم نوجوانان و جوانان به مراتب بیشتر و کارکرد بدتری بر تمامی جوانب یک حامعه خواهد گذاشت چه از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی که امکان پیشرفت این جامعه را با مشکلات و بحرانهای جدی روبه رو خواهد نمود.

بر اساس امارهای انجمن روانپزشکان ایران حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد نوجوانان و جوانان مشکلات روان پزشکی و روانشناختی دارند این بدین معنا نیست که ۷۰ یا ۸۰ درصد مابقی از سلامت روان خوبی برخودار هستند.

سلامت روان یعنی انسان بتواند از توانایی و قابلیت های خود استفاده کرده و ارتباط مناسبی را با دیگران برقرار کند و در واقع سلامت  توانایی موجودیت یک زندگی  بدون تنش های شدید است.

معمولا بیشترین سنی که نوجوانان و جوانان دچار بحران می شوند سنین بلوغ است مخصوص در این سنین شیوع اختلالات روانی در مردان بیشتر مشاهده میشود. بنابراین دوره دبیرستان بیشترین مشکلات روانی به سراغ نوجوانان می آید لذا توجه به این دسته از بحران ها می تواند نقش مهمی را در ایفای سلامت روان آنها ایجاد کند.

در خصوص شایع ترین اختلالات روانی جوانان کشور دو اختلال عمده در نوجوانان و جوانان وجود دارد، اختلالات ایذایی رفتاری و اختلالات هیجانی. افسردگی زیر مجموعه اختلالات هیجانی است اما اختلالات ایذایی رفتاری بسیار بیشتر نمود داشته و حتی شایع تر است. مقابله کردن، مخالفت کردن همراه با پرخاشگری از جمله اختلالات ایذایی رفتاری است.

شایع ترین اختلال در جوانان رفتارهای ایذایی است مخصوصا در پسران که بیشتر باپرخاشگری خود را آشکار می کند اما در دختران بیشتر اختلالات هیجانی مشاهده می شود. موضوع افسردگی در جوانان از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که افسردگی زیر بنای بسیاری از اختلالات رفتاری دیگر است.

 

تهدید سلامت روان اجتماع با انزوا و درون گرایی:

گوشه گیری و انزوا در میان افراد مخصوصا نوجوانان و جوانان از جمله تهدید های مهم برای سلامت روان اجتماع میباشد و در سالهای اخیر هم این شرایط نسبتا رو به افزایش  گذاشته است . درون گرایی و گوشه گیری در بین نوجوانان  بدان معناست که نوعی بیگانگی مدنی به وجود امده است و هر کس در کنج تنهایی مشغول انجام کاری میباشد و از محیط و پیرامون خودش به نسبت بی خبر است . بی خبر از اینکه چه میگذرد و چه اتفاقاتی در حال وقوع میباشند و همین وضعیت که  مورد بحث ماست امروزه گریبانگیر نوجوانان و جوانان ایران میباشد .در سطور بعدی به دلایل  شکل گیری این وضعیت و همچنین وضعیت روانی که در اثر وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و … به وجود امده ست بیشتر خواهیم پرداخت .

 

بررسی موضوع سلامت روان از نگاه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی:

از لحاظ اجتماعی بخواهیم بررسی کنیم فرد نوجوان یا جوان در محیطی زندگی میکند و پرورش میابد که تابع شرایط فرهنگی ، قانونی و سیاسی  حکومت حاکم میباشد که این مهم تحت نظارت اموزش و پرورش،خانوادە، گروه همسالان و تحت تاثیر دیگر خرده فرهنگ هاست. بطور کلی اگر بخواهیم جامعه کنونی ایران را از لحاظ اجتماعی در رابطه با مسائل روانی بررسی کنیم با مسایل اقتصادی شروع خواهیم کرد.

امروزه ایران از لحاظ شرایط اقتصادی در بدترین وضعیت ممکن نسبت به ۱ دهه ی اخیر قرار دارد بطور کلی مردم در منگنه ی بزرگ مشکلات اقتصادی گیر افتاده اند و بدترین شرایط روانی را میگذرانند. اما بطور اخص در رابطه  با طبقه ی مهم اجتماع یعنی نوجوان و جوان ،این نیروی بالقوه ی اقتصادی ،اجتماعی و عامل پیشرفت و ترقی بیشتر رو به افول است و مشکلات اقتصادی و بیکاری این طبقه را با چالشهای بزرگ روبه رو کرده که در اینجا تنها به کارکردهای روانی ان خواهیم پرداخت.

نوجوانی و جوانی که غرق در مشکلات اقتصادی میباشد و تامین  شرایط اولیه زندگی محروم است دچار یک سر خوردگی ناشی از ناکامی که نباید باشد میشود بنابر این همین ناکامی باعث گوشه نشینی  شیوع اختلالات خلقی – رفتاری ، اضطراب اینده، افسردگی ، گرایش به مواد مخدر و گسترش خودکشی در میان این طبقه گردیده است و نتایج ان را هم شاهد هستیم.

انسان در ایران تنها در اولین روز های  زندگی اش به عنوانی انسانی  آزاد شناخته میشود و ازمفهوم انسان ذاتا ازاد تاکنون هم بی بهره بوده است. همانطور که در سطور بالا اشاره نمودیم شرایط اجتماعی یکی از دلایل شیوع اختلالات روانی در جامعه می باشد. در واقع هر انسانی دارای حقوقی انسانی که حق اساسی ان است  یعنی ازاد بودن در بیان برخوردار است. بیان اینکه حرفش را همانطور که میخواهد بزند و ازادی بیان از حقوق اساسی  هر انسانی است که در ایران چیزی به نام ازادی بیان و اندیشه  برای نوجوان و جوان وجود ندارد. چون ازادی اندیشه تهدیدی علیه امنیت ملی میباشد و باز هم یک سر خوردگی  دیگر .

ازادی نوع پوشش: جامعه مذهبی ست و نوجوان و جوان مملکت باید حجابش را رعایت کند که بیشتر این موضوع  به نسبت دختران این سرزمین میباشد .

رواج فحشا در جامعه : در عصر امروز ایران فحشا و فساد به عنوان ۲ مشکل اساسی  وضعیت روانی نوجوانان رو تحت تاثیر فراوان قرار داده ست و طوری که منشا افزایش اختلالات افسردگی، اضطرابی و افزایش مصرف مواد مخدر شده است.

نوجوان ایرانی  امروزی در یک برهه از تاریخ این سرزمین به سن ۱۴+سالگی رسیده که دیگر نهادی به نام خانواده برایش ناآشناست و حتی تعریفی از خانواده ندارد. در حقیقت یکی از بزرگترین نهادهای ساپورتیو را از دست داده است.

بنیانهای ‌خانواده که مهمترین رکن اجتماع سالم میباشد در ایران از بین رفتە است، بدین معنا که خانواده به عنوان مهمترین نهاد که در افزایش سلامت روان امروزه کاملا فروپاشیده ، روابط بین افراد خانواده ، بین قدرت حاکم خانواده با دیگر اعضا، همه و همه در حال فروپاشیدگی ست و نوجوان از هیچ گونه ساپورت روانی برخوردار نیست. بنابراین دوبارە انزوای نوجوان و جوان  به عنوان یک کاتالیزور قوی موجب راکد ماندن این قشر میگردد.

اگر بخواهیم از نگاهی سیاسی هم به قضیه ی نوجوان و جوانان نگاه کنیم  باید اشاره ای به دولت حاکمه ی دیکتاتوری انداخت که یک عامل پشت پرده اما قویا باعث ایجاد جامعه ای ناسالم از لحاظ روانی گردیدە است. حاکمیتی دیکتاتوری که اساس سیاست ان  سرکوب انرژی و شادی و تفکر نسل جوان و نوجوان ،ایجاد رعب و وحشت و ایجاد فضایی پولیسی است و با سرک کشیدن به شخصی ترین ابعاد زندگی و باز تولید سیاستی غیر سالم از طریق  نهاد های  مربوطه از اموزش و پروش و رسانه تا نوع مناسبات اجتماعی  موجب افزایش اختلالات روانی گردیده ست. بنابراین نسسل نوجوانان و جوانان را با اعتیاد به مواد و کشش های سکسی مشغول کرده ست و تفکر و اندیشه را  از انها گرفته و نهایتا در انزوا و گوشه نشینی نسبتا کامل فرو برده ست که همین شرایط ناسالم  یکی دیگر از جنبه های افزایش و شیوع اختلالات و عدم سلامت  روان  میباشد .

سخن اخر: در کل جامعه ی ایران در یک منجلاب  بد سلامت روانی فرو رفته ست و نسل نوجوان و جوان نیز ازین قاعده مستثنی نیست و حتی کارکرد و بازتاب اصلی روی این نسل از جامعه می باشد.

نوجوانانی افسرده، خشمگین، مضطرب ،گوشه نشین وناامید ساخته است. نسلی که انتظار میرفت بعداز دهه ی ۶۰ ها نسلی باشند با قدرت برای تغییر وارد اجتماع گردنند اما خلاف ان تا به الان در مدار در حال چرخش است.

 

شەھاب کاکەخزری

 

بابەتەکانی هاوشێوە

نگاهی بە وضعیت روانی نوجوانان و جوانان ایران از منظر جامعەشناسی و روانشناسانە

نگاهی بە وضعیت روانی نوجوانان و جوانان ایران از منظر جامعە شناسی و روان شناسانە

 

نوجوانی از مهمترین مراحل رشد و تکامل انسان میباشد که ویژگی های ان میتواند در بروز انواع اختلالات روانی بزهکاری و سو مصرف مواد مخدر و بیماری های روانی باشد . باتوجه به افزایش نوجوانان در ساختار جمعیتی ایران شناخت عمیق این قشر از اجتماع که مهمترین قشر نیز میباشد برای برنامه ریزی و کنترل اختلالات حائز اهمیت میباشد.

سلامت روان در عصر حاضر یا به تعبیری در جهان صنعتی ، با چالشهای زیادی همراه میباشد ، بطوری که انسان امروزی  (مدرن )سردرگم و در پی پیدا کردن راهی برای گشودن بحرانهای روحی و روانی است که با دستیابی و شناخت برای نسلهای اینده سلامت روانی و سر زندگی را به یادگار ببرد.

قبل از اینکە به بررسی وضعیت روانی نوجوانان و جوانان در جامعه بپردازیم لازم است که تعریفی از سلامت روان ارائه نماییم تا بیشتر با این مقوله ی مهم  که امروزه بیشتر از هر موضوعی بدان پرداخته شده ولی تا حدودی هم در جامعه ی ایران کمتر بدان بصورت عملی پرداخته شده است.

تعریف سلامت روانی:با توجه به تعریف سازمان جهانی بهداشت اینکونه تشریح شده ست که:به کیفیت زندگی یک فرد که میتواند توانایی های خود را شناسایی کرده و با استرسور و استرسهای ناشی از انها به راحتی کنار بیایید، فرد سالم باید از لحاظ روانی بتواند به راحتی کار کند، فکر کند و با جامعه کنار بیایید و با شرایط موجود سازگار گردد.

همچنین سازمان جهانی بهداشت اعلام نموده که اگر در عصر حاضر سلامت روان اجتماع مورد اهمیت قرار نگیرد بیماری های روانی در سال ۲۰۳۰ جز شایعترین بیماری های جهان خواهند بود که در این میان سهم نوجوانان و جوانان به مراتب بیشتر و کارکرد بدتری بر تمامی جوانب یک حامعه خواهد گذاشت چه از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی که امکان پیشرفت این جامعه را با مشکلات و بحرانهای جدی روبه رو خواهد نمود.

بر اساس امارهای انجمن روانپزشکان ایران حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد نوجوانان و جوانان مشکلات روان پزشکی و روانشناختی دارند این بدین معنا نیست که ۷۰ یا ۸۰ درصد مابقی از سلامت روان خوبی برخودار هستند.

سلامت روان یعنی انسان بتواند از توانایی و قابلیت های خود استفاده کرده و ارتباط مناسبی را با دیگران برقرار کند و در واقع سلامت  توانایی موجودیت یک زندگی  بدون تنش های شدید است.

معمولا بیشترین سنی که نوجوانان و جوانان دچار بحران می شوند سنین بلوغ است مخصوص در این سنین شیوع اختلالات روانی در مردان بیشتر مشاهده میشود. بنابراین دوره دبیرستان بیشترین مشکلات روانی به سراغ نوجوانان می آید لذا توجه به این دسته از بحران ها می تواند نقش مهمی را در ایفای سلامت روان آنها ایجاد کند.

در خصوص شایع ترین اختلالات روانی جوانان کشور دو اختلال عمده در نوجوانان و جوانان وجود دارد، اختلالات ایذایی رفتاری و اختلالات هیجانی. افسردگی زیر مجموعه اختلالات هیجانی است اما اختلالات ایذایی رفتاری بسیار بیشتر نمود داشته و حتی شایع تر است. مقابله کردن، مخالفت کردن همراه با پرخاشگری از جمله اختلالات ایذایی رفتاری است.

شایع ترین اختلال در جوانان رفتارهای ایذایی است مخصوصا در پسران که بیشتر باپرخاشگری خود را آشکار می کند اما در دختران بیشتر اختلالات هیجانی مشاهده می شود. موضوع افسردگی در جوانان از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که افسردگی زیر بنای بسیاری از اختلالات رفتاری دیگر است.

 

تهدید سلامت روان اجتماع با انزوا و درون گرایی:

گوشه گیری و انزوا در میان افراد مخصوصا نوجوانان و جوانان از جمله تهدید های مهم برای سلامت روان اجتماع میباشد و در سالهای اخیر هم این شرایط نسبتا رو به افزایش  گذاشته است . درون گرایی و گوشه گیری در بین نوجوانان  بدان معناست که نوعی بیگانگی مدنی به وجود امده است و هر کس در کنج تنهایی مشغول انجام کاری میباشد و از محیط و پیرامون خودش به نسبت بی خبر است . بی خبر از اینکه چه میگذرد و چه اتفاقاتی در حال وقوع میباشند و همین وضعیت که  مورد بحث ماست امروزه گریبانگیر نوجوانان و جوانان ایران میباشد .در سطور بعدی به دلایل  شکل گیری این وضعیت و همچنین وضعیت روانی که در اثر وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و … به وجود امده ست بیشتر خواهیم پرداخت .

 

بررسی موضوع سلامت روان از نگاه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی:

از لحاظ اجتماعی بخواهیم بررسی کنیم فرد نوجوان یا جوان در محیطی زندگی میکند و پرورش میابد که تابع شرایط فرهنگی ، قانونی و سیاسی  حکومت حاکم میباشد که این مهم تحت نظارت اموزش و پرورش،خانوادە، گروه همسالان و تحت تاثیر دیگر خرده فرهنگ هاست. بطور کلی اگر بخواهیم جامعه کنونی ایران را از لحاظ اجتماعی در رابطه با مسائل روانی بررسی کنیم با مسایل اقتصادی شروع خواهیم کرد.

امروزه ایران از لحاظ شرایط اقتصادی در بدترین وضعیت ممکن نسبت به ۱ دهه ی اخیر قرار دارد بطور کلی مردم در منگنه ی بزرگ مشکلات اقتصادی گیر افتاده اند و بدترین شرایط روانی را میگذرانند. اما بطور اخص در رابطه  با طبقه ی مهم اجتماع یعنی نوجوان و جوان ،این نیروی بالقوه ی اقتصادی ،اجتماعی و عامل پیشرفت و ترقی بیشتر رو به افول است و مشکلات اقتصادی و بیکاری این طبقه را با چالشهای بزرگ روبه رو کرده که در اینجا تنها به کارکردهای روانی ان خواهیم پرداخت.

نوجوانی و جوانی که غرق در مشکلات اقتصادی میباشد و تامین  شرایط اولیه زندگی محروم است دچار یک سر خوردگی ناشی از ناکامی که نباید باشد میشود بنابر این همین ناکامی باعث گوشه نشینی  شیوع اختلالات خلقی – رفتاری ، اضطراب اینده، افسردگی ، گرایش به مواد مخدر و گسترش خودکشی در میان این طبقه گردیده است و نتایج ان را هم شاهد هستیم.

انسان در ایران تنها در اولین روز های  زندگی اش به عنوانی انسانی  آزاد شناخته میشود و ازمفهوم انسان ذاتا ازاد تاکنون هم بی بهره بوده است. همانطور که در سطور بالا اشاره نمودیم شرایط اجتماعی یکی از دلایل شیوع اختلالات روانی در جامعه می باشد. در واقع هر انسانی دارای حقوقی انسانی که حق اساسی ان است  یعنی ازاد بودن در بیان برخوردار است. بیان اینکه حرفش را همانطور که میخواهد بزند و ازادی بیان از حقوق اساسی  هر انسانی است که در ایران چیزی به نام ازادی بیان و اندیشه  برای نوجوان و جوان وجود ندارد. چون ازادی اندیشه تهدیدی علیه امنیت ملی میباشد و باز هم یک سر خوردگی  دیگر .

ازادی نوع پوشش: جامعه مذهبی ست و نوجوان و جوان مملکت باید حجابش را رعایت کند که بیشتر این موضوع  به نسبت دختران این سرزمین میباشد .

رواج فحشا در جامعه : در عصر امروز ایران فحشا و فساد به عنوان ۲ مشکل اساسی  وضعیت روانی نوجوانان رو تحت تاثیر فراوان قرار داده ست و طوری که منشا افزایش اختلالات افسردگی، اضطرابی و افزایش مصرف مواد مخدر شده است.

نوجوان ایرانی  امروزی در یک برهه از تاریخ این سرزمین به سن ۱۴+سالگی رسیده که دیگر نهادی به نام خانواده برایش ناآشناست و حتی تعریفی از خانواده ندارد. در حقیقت یکی از بزرگترین نهادهای ساپورتیو را از دست داده است.

بنیانهای ‌خانواده که مهمترین رکن اجتماع سالم میباشد در ایران از بین رفتە است، بدین معنا که خانواده به عنوان مهمترین نهاد که در افزایش سلامت روان امروزه کاملا فروپاشیده ، روابط بین افراد خانواده ، بین قدرت حاکم خانواده با دیگر اعضا، همه و همه در حال فروپاشیدگی ست و نوجوان از هیچ گونه ساپورت روانی برخوردار نیست. بنابراین دوبارە انزوای نوجوان و جوان  به عنوان یک کاتالیزور قوی موجب راکد ماندن این قشر میگردد.

اگر بخواهیم از نگاهی سیاسی هم به قضیه ی نوجوان و جوانان نگاه کنیم  باید اشاره ای به دولت حاکمه ی دیکتاتوری انداخت که یک عامل پشت پرده اما قویا باعث ایجاد جامعه ای ناسالم از لحاظ روانی گردیدە است. حاکمیتی دیکتاتوری که اساس سیاست ان  سرکوب انرژی و شادی و تفکر نسل جوان و نوجوان ،ایجاد رعب و وحشت و ایجاد فضایی پولیسی است و با سرک کشیدن به شخصی ترین ابعاد زندگی و باز تولید سیاستی غیر سالم از طریق  نهاد های  مربوطه از اموزش و پروش و رسانه تا نوع مناسبات اجتماعی  موجب افزایش اختلالات روانی گردیده ست. بنابراین نسسل نوجوانان و جوانان را با اعتیاد به مواد و کشش های سکسی مشغول کرده ست و تفکر و اندیشه را  از انها گرفته و نهایتا در انزوا و گوشه نشینی نسبتا کامل فرو برده ست که همین شرایط ناسالم  یکی دیگر از جنبه های افزایش و شیوع اختلالات و عدم سلامت  روان  میباشد .

سخن اخر: در کل جامعه ی ایران در یک منجلاب  بد سلامت روانی فرو رفته ست و نسل نوجوان و جوان نیز ازین قاعده مستثنی نیست و حتی کارکرد و بازتاب اصلی روی این نسل از جامعه می باشد.

نوجوانانی افسرده، خشمگین، مضطرب ،گوشه نشین وناامید ساخته است. نسلی که انتظار میرفت بعداز دهه ی ۶۰ ها نسلی باشند با قدرت برای تغییر وارد اجتماع گردنند اما خلاف ان تا به الان در مدار در حال چرخش است.

 

شەھاب کاکەخزری

 

بابەتەکانی هاوشێوە

Add New Playlist